Modernlik denince ilk akla gelen kelimelerden birisidir moda. Moda, sadece modern dünyanın şekillendirici bir gücü değil, insanların sosyal yönden kendilerini ön plana çıkarmaya gayret ettikleri bir etkinlik oylarak karşımıza eski zamanlardan itibaren çıkıyor...
Tayland daki Padaung kabilesinin güzel göründüğünü düşünerek uzun boyunlu olabilmek için boyunlarına, burunlarına ve kulaklarına taktıkları kalın halkalar… Bu davranışı Afrika da bulunan belli başlı kabilelerde sürdürmekte hatta dudaklarına da çapı 25 cm.yi bulan daire plakalar takmaktalar ne kadar geniş olursa okadar önemli ve güzel göründüğü düşünülmektedir.Çinlilerin küçük ayaklı olabilmek için ayaklarına 6 yaşından itibaren hiç çıkarmadıkları, ‘altın lotus' adı verdikleri küçük çarıklar giyinmeleri, buda aynı sebeplerden dolayı yapılmakta, beğenilmek ve beğendirmek….
Fransızlara geçiş süreci
Fransızların bellerini ince göstermek için taktıkları korseler, korsajlar ve kalçalarını büyük göstermek içinde jüponların altına,kalçalarını dik tutucak küçük yastıklar geçirmeleri beğendirme dürtüsüyle oluşan moda akımıdır …15. yüzyıldan günümüze biçok kez değişime uğramıştır.Moda genelde sanayi sonrası çağa özgü bir olgu olarak düşünülse de gerçekte çok eskilere dayanır. İnsanların yaşama tanıklık eden belgeler ve kalıntılar yaşamın bir moda sergisine benzediğini göstermektedir.
Terzilerin eli değdi
Moda kavramı ilk olarak 1900 lü yıllarda ortaya çıktı. 1900 yılında modern yüzyılın terzilerinden Charles Worth'un yanında çalışan Paul Poiret dört yıl sonra Paris'te kendi atölyesini açtı. Yarattığı elbiseler terzilik açısından yeni buluş olarak değerlendiriliyor. Doğu'dan esintilerini elbiselerine yansıtan Poiret, kemeri yukarı taşıyarak göğüslerin yumuşaklığını açığa vuruyor. Gece elbiseleri Poiret'nin özgür kadınını ortaya koyuyor. 1902 yılında Thomas Burbery ilk kez olarak markasını gabardin üzerine yazdırdı. 1905 de gazetelerde moda ekleri yayınlanmaya başladı.
Duyup merak ettiğimiz moda terimleri
Bugün karşı karşıya kaldığımız ama çoğumuzun hakkında pek bir bilgi sahibi olmadığı bazı terimlerden en dikkati çekenler ise şöyle:
Smart Casuel: Erkek giyimi için tercih edilen bir terim. Takım elbise resmiyeti ile kot-tişört sportifliğinin arasında bir yerde duruyor. Oxford Sözlüğe göre oturaklı fakat resmi olmayan bir giyim tarzı olan smart casual, profesyonel ve şık bir görünüm verse de, resmi giyim tarzından çok uzakta. Smart casual giyim tarzının vazgeçilmez parçaları arasında kot ve chino pantolonlar, blazerlar, tüvit ceketler, desenli ve renkli çoraplar yer almaktadır. Kumaş pantolonlar ise smart casual giyim tarzında tercih edilen parçalardan biri değildir.
Retro: Retro giyim tarzı geçmişte moda olmuş renklerin kıyafetlerin ve tarzların yeni ürünlerde kullanılarak tekrar moda haline gelmesidir. Örneğin bol paça pantolon eski dönemlerden gelmiş bir retro iken günümüzde de yeni moda olarak kullanılması retro kıyafet olmasını sağlamaktadır.
Truvakar:Fransızca kökenli bir kelime olan truvakar, çeyrek anlamına gelmektedir. Moda dünyasında ise kısa manto anlamının yanında dirseğin altında kalan kol boyunu işaret eder. Bir kol uzunluğu, bilek ve dirsek arasında kalan boyun uzunluğudur. Bir bütün olarak ele alınan kol boyunun üçte biri kadar olan uzunluğu truvakar boydur. Dirsek ve bilek arasında farklı boylarda tasarlanabilen bir kol çeşididir. Tam olarak uzun ya da kısa denilemeyen bu kol boyu, moda tasarımlarında kullanılır. Ceket, gömlek, elbise ve genellikle bluzlarda tercih edilen truvakar kol, omuzdan başlayarak dirsek hizasında bitecek biçimde hazırlanır.
Oversize: Oversize Türkçe karşılığı normal bedeninden büyük demektir. Bir oversize giyim ürünün yazan bedeni örneğin M ise kalıbı XL kadar geniş olabilir. Ama burada şunu düşünmemek lazım, ben regular fit bir üründe XL alsam aynı şey olur demeyin. Çünkü normalde beden büyüdükçe ürünün kol uzunluğu, boyun etrafı genişliği gibi her ölçüsü büyüyeceği için üzerinde emanet gibi duracaktır. Ama oversize da, göğüs, bel gibi rahat görünmeyi sağlayan yerler geniş, diğer ölçüler ise hem bu ölçülere uyumlu hem de omuz, boyun, paça gibi kritik ölçüleri de size uyumlu olacaktır.
Clutch: Elde taşınan ve omuza asmak için sapı olmayan çanta anlamına gelmekte.. Eskiden genellikle gece kıyafetleriyle kullanılan ve “portföy” olarak adlandırılan clutchlar artık gündelik ve spor kombinlerde de karşımıza çıkıyor.
Vintage: Vintage, antika kadar eski değil ancak 10-30 yıl arası giyim kuşam, araba gibi modadan nasibini alan eski ürünler için kullanılır. İsim olan Vintage'ın Türkçe karşılığı ise bağ bozumudur.Vintage giyim modası, eski döneme ait parçaların hem modern hem de retro bir tarz oluşturarak günümüze uyarlanmasıdır. Ancak bu giyim tarzında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta eski olan her kıyafetin vintage olmadığıdır.
Haute Couture: Fransızca kelimelerle ifade edilen haute couture, kalburüstü moda evleri tarafından kişiye özel ve elle dikilmiş kıyafetler anlamına geliyor.Couture kelimesinin sözlük anlamı; elbise dikmek, dikiş veya iğne ile işlemek anlamına gelmektedir. Haute ise yüce, muhteşem, şık ve zarif demektir. İki kelimenin biraraya gelmesiyle oluşturulan Haute Couture terimi ise giyim sektöründe mükemmel bir sanatçılığı, yüksek dikişi ve tekliği ifade eder, kişinin özel beğenisine göre tasarlanmış, sadece bir tane olup; kişiye özel tasarlanan elbise anlamındadır.
Trend Setter: 1960'larda türeyen bu sözcük, değişimi tetikleyen insanlar için kullanılıyordu ama günümüzde “trendsetter” yeni olan bir şeyi herkesten önce yapan, kullanan ve diğerlerini de etkileyen kişiler için kullanılan bir terim haline gelmiştir. Sosyologlara göre "trendsetterlar" daha çok gençler, sanatçılar, tasarımcılar, ünlüler, zenginler, alt kültürler ve gayler arasından çıkıyor. Çünkü bu gruplar hem daha cesur ve öncüler hem de çevrelerini etkileme potansiyeli taşıyan dikkat çekici kişiler.
Stiletto: İnce topuklu, sivri burunlu, ayakları zarif gösteren ayakkabı modeli olan 'stiletto', özetle bir topuklu ayakkabıdır. Ancak buradaki önemli fark, stilettonun ince topuklu olması. Yani her gördüğümüz klasik topuklu ayakkabı stiletto değil. Günlük hayatta kadınların tercih ettiği stilettolar daha kısa topuklu oluyor ancak stiletto'nun hakkını verenler, şık davetlerde ince topuklu gerçek stiletto'lar tercih ediyor.
