Türkiye'de Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte altyapı çalışmalarına hız verildi. Milli ekonomi temelli politikalarda ulaşıma ağırlık verilirken bilhassa demiryollarının onarım ve yeniden projelendirilerek ağının yaygınlaştırılması hususunda finansal çalışmalar da start aldı.
Osmanlı'dan Cumhuriyete miras
Ülkemize 1856'lı yıllardan 1923'lere kadar Osmanlı'dan 4 bin 500 kilometreye yakın demiryolunun miras kaldığı da düşünüldüğünde Cumhuriyet döneminde Demiryolu yatırımlarına hız verilip 3 bin kilometre daha bunun geliştirilmesi anlamlı.1950'lere gelindiğinde ise 3 bin 800 kilometrelik demiryolu ağına ulaşıldı.
Yolcu ve yük taşımacılığının vazgeçilmezi olarak tanımlanan demir yollarında son dönem atılan adımların da ayrı bir önemi ve hikayesi var.
Eskişehir ve Sivas stratejik bölge
Eskişehir'de üretilen Karakurt ile ile Sivas'ta üretilen Bozkurt, ilk yerli buharlı lokomotif olarak Türk halkının hafızasında yer etti. Ankara-Eskişehir hattının hizmete açılmasıyla Yüksek Hızlı Tren yeni bir saha teşkil etti. Devamında Marmaray projesi Asya ile Avrupa'yı birbirine bağlayan tarihi bir proje oldu. Türkiye'nin 150 yıllık rüyası olarak tanımlanan İpek yolu projesi bu adımlarla bir nevi hayat bulmuş oldu.
Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi'nin (TÜRASAŞ) resmi sitesindeki bilgilerde ülkemizde lokomotif uygulamaların temelini oluşturan projelere yer verilirken dikkat çekici bir öyküye de yer verilmiş.....
İlk lokomotif doğuyor
1958 yılında, Eskişehir Cer Atölyesi, Eskişehir Demiryolu Fabrikası adıyla yeni ve büyük hedefler için organize edilir. Bu hedef ilk yerli lokomotifi imal etmektir ve 1961 yılında, Türk işçi ve mühendislerinin şeref anıtı Fabrikada istim tutar. Bu, 1915 beygir gücünde, 97 ton ağırlığında, 70 km/h hız yapabilen ilk Türk buharlı lokomotifi Karakurt'tur.
Menderes: "Bunun büyüğünü yapabilir misiniz?"
4 Nisan 1957'de Eskişehir'de (Çukurhisar) Çimento Fabrikası açılma merasiminde bulunan Başvekil Adnan Menderes, 5 Nisan'da Devlet Demiryolları Cer Atölyesini ziyaret ediyor ve Fabrikaların bütün müştemilatı ile bilhassa Çırak Okulunu gezerek tetkik etmiş, sanatkarlarla, İşçi Sendikaları ve Federasyon Heyetleri ile de hasbıhalde bulunmuş.Daha sonra, halka, treni ve demiryolunu sevdirmek amacıyla o yıl Ankara Gençlik Parkında işletilecek olan “ Mehmetçik” ve “ Efe” adlı minyatür trenlerin, hazırlanmış bulunan lokomotiflerinden birine binerek gezmiş ve çok beğenerek “ Bu lokomotifin büyüğünü sizden istesem yapabilir misiniz?” demiş.
Bozkurt'un raya inişi
Buharlı lokomotiflerin ve yük vagonlarının bakım ve onarım işlerinin yapılması amacıyla TCDD bünyesinde kurulan fabrika 1939'da Cer Atölyesi adıyla faaliyete geçmiştir. 1953'te yük vagonu üretimine başlanmasıyla teşkilat yapısında değişikliğe gidilmiş, 1958'de Sivas Demiryolu Fabrikaları adını almıştır.
Sivas Bölge Müdürlüğü 1961'de ülkemizin ilk buharlı lokomotifi Bozkurt'u, tamamen yerli imkânlarla üretmiş ve işletmeye sunmuştur. Ülkemiz demiryollarının ihtiyacı doğrultusunda geliştirdiği ve ürettiği farlı tip ve özelliklerdeki yük vagonlarını ihraç eder konuma gelen kuruluş 2002'de, Irak'a 240 adet petrol taşıma vagonu ihracatını gerçekleştirmiştir. 2011'de, üretimde robot teknolojisine geçilmiş, 3 istasyon ve 5 robot koldan oluşan Robot Kaynak Ünitesiyle yıllık 4 bin adet boji imalatı yapılabilecek kapasiteye ulaşılmıştır. 2015'te, TSI sertifikalı yük vagonları üretilmeye; 2016'da, ECM Bakım Yönetim Sistemi kapsamında vagon onarımı yapılmaya başlanmıştır. 2017'de, tasarım, projelendirme, test ve sertifikasyon süreçleri üç yıl gibi kısa bir sürede tamamlanarak yerli imkânlarla üretilen Yeni Nesil Milli Yük Vagonu raylara indirilmiştir.
