Kars Kafkas ile Hırvatistan Zagreb üniversiteleri, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile KuzeyDoğa Derneği ekiplerinin ortak çalışmasıyla Sarıkamış'ta hayata geçirilen "Büyük Memeliler İzleme Projesi" çalışmaları sürüyor.
Bu kapsamda, Koç ve Utah üniversiteleri öğretim üyesi, biyolog Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, Zagreb Üniversitesinden Prof. Dr. Josip Kusak ve KuzeyDoğa Derneği uzman biyoloğu Emrah Çoban liderliğinde kurt uydu takip projesi yürütülüyor.
Projeyle, 13 yıl boyunca yapılan yoğun arazi araştırmaları sonucunda, kurtların hareketleri, yaşam alanları ve davranışları hakkında önemli bilgiler elde edildi. Verici takılan 46 kurttan 31'inin verilerinin analizine dayanan ve Prof. Dr. Şekercioğlu'nun doktora öğrencisi David Blount'un öncülüğünde yazılan bilimsel makale, Wildlife Biology dergisinde yayımlandı.
"En gezgin kurdun, bir yılda 5 bin 600 kilometrekare yürüdü"
Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine, proje kapsamında uydu vericisi takılan kurtların yaşam alanlarını analiz ettiklerini söyledi.
Kurtların fotokapan ve GPS sistemiyle takip edildiğini dile getiren Şekercioğlu, "Fotokapanlarla 142 noktada çekilen 500 binin üzerinde fotoğraftaki kurtlar bulundu. Vericili kurtlardan 91 bin 166 GPS noktası ve 578 bin 546 aktivite verisi elde edildi. Bölgede yıl boyu yaşayan kurtların ortalama yaşam alanı 322 kilometrekare, nomadik (gezgin) kurtların ortalama yaşam alanı 1121 kilometrekare olarak belirlendi. En gezgin kurdun, bir yılda 5 bin 600 kilometrekare yani Hatay'ın yüzölçümünden fazla bir alanı dolaştığı tespit edildi." dedi.
Mevsimler arasında kurtların yaşam alanlarında belirgin fark gözlemlenmediğini anlatan Şekercioğlu, şöyle devam etti:
"Kış aylarında kurtların şehirlere daha yakın bölgelerde aktif olduğu tespit edildi. Kars Sarıkamış'taki kurtların yediklerinin büyük bir kısmını yüzde 41'lik oranla evcil hayvanların leşleri oluştururken, geri kalanının tavşanlar, sincaplar ve diğer küçük memeliler olduğu ortaya çıktı. Bu verilerin gösterdiği üzere, Türkiye'de kurtlar için en önemli bölgelerden Kars-Ardahan-Erzurum yaylalarında hayatta kalabilmeleri için orman habitatlarının restore edilmesi ve Türkiye'nin ilk yaban hayatı koridorunun tamamlanması büyük önem taşıyor."
Şekercioğlu, kurtların yollarda ölümlerini azaltmak ve evcil hayvanlarla çatışmalarını en aza indirmek için bölgede otoyol üst geçitlerinin inşa edilmesi gerektiğine dikkati çekti.
"Kurtları korumak, doğal dengenin sürdürülmesine katkı sağlar"
Kurt popülasyonlarının varlığının, ekosistemlerin bütüncül olarak korunması için önemli olduğunu vurgulayan Şekercioğlu, şunları kaydetti:
"Kurtlar doğal yaşam alanlarında önemli bir rol oynar. Doğal çayır ekosisteminin korunmasında kurtlar, av hayvanlarının popülasyonlarını düzenleyerek önemli bir işlev görür. Ayrıca kurtların varlığı, doğal yaşam ortamlarının sağlıklı olduğunun bir göstergesidir. Kurtları korumak, doğal dengenin sürdürülmesine katkı sağlar. Aşırı avlanma yoluyla Sarıkamış'ta soyları tükenmiş kızıl geyiklerin tekrar bölgeye getirilmesi, kurtların doğal av kaynaklarına erişimini sağlayarak dengeli bir ekosistemin oluşmasına katkı sağlayabilir."
Türkiye'nin Kars-Ardahan yaylalarının, kurtlar ve insanların uzun yıllardır bir arada yaşadığı önemli bir coğrafya olduğuna işaret eden Şekercioğlu, "Bu bölge, kurtların hayatta kalması ve insanlarla uyumlu yaşaması için kritik bir öneme sahiptir. Dolayısıyla bu türler arasındaki uyumu desteklemek ve doğal yaşamı korumak için yapılan çalışmalar büyük önem taşımaktadır." dedi.
AA