Milletvekilleri hakkındaki fezlekeler, TBMM Başkanlığına ulaştıktan sonra gelen kağıtlar listesinde yayınlanıyor; Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyon ile TBMM Genel Kurulunda görüşüldükten sonra sonuçlanıyor.
Adalet Bakanlığının, son yaşanan terör olaylarından sonra, HDP Eş Genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile milletvekilleri Selma Irmak, Sırrı Süreyya Önder ve Ertuğrul Kürkcü hakkında "dokunulmazlıkların kaldırılması" istemiyle Başbakanlığa sunduğu fezlekeler, milletvekili dokunulmazlığı konusunu gündeme getirdi.
Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun, "Meclis'e gönderilmesi rutin bir işlem" dediği fezlekelerin TBMM Başkanlığına sunulması bekleniyor.
Söz konusu fezlekeler ile TBMM Başkanlığındaki mevcut fezlekelerin gündeme alınmasındaki süreç, Mecliste şu şekilde işliyor:
Milletvekili dokunulmazlığı; TBMM İçtüzüğü'nün, "Yasama Dokunulmazlığı ve Üyeliğin Düşmesi" başlıklı dokuzuncu kısmının, "yasama dokunulmazlığı" alt başlıklı bölümde düzenleniyor.
Buna göre, bir milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması hakkındaki istemler TBMM Başkanlığınca, gelen kağıtlar listesinde yayınlanıp Anayasa ve Adalet komisyonları üyelerinden kurulu Karma Komisyona havale ediliyor.
Karma Komisyon Başkanı, dokunulmazlık dosyalarını incelemek üzere ad çekme suretiyle beş üyeli bir hazırlık komisyonu teşkil ediyor.
Hazırlık komisyonu kendine gizli oyla bir başkan ve sözcülük görevini de yapacak bir katip seçiyor. Bu komisyon bütün kağıtları inceleyip gerekirse o milletvekilini dinliyor veya yazılı savunmasını alabiliyor ama tanık dinleyemiyor.
Komisyon aşaması iki ay sürebiliyor
Hazırlık Komisyonu, raporunu, göreve başlamasından itibaren en geç bir ayda veriyor. Bu rapor Karma Komisyonda bir ayda sonuçlandırılıyor. Karma Komisyon, Hazırlık Komisyonunun raporunu ve eklerini görüşüyor.
Karma Komisyon, dokunulmazlığın kaldırılmasına veya yasama döneminin sonuna ertelenmesine karar veriyor.
Anayasa hükümleri
Milletvekili yasama dokunulmazlığı ile ilgili maddeler anayasada ise şu şekilde yer alıyor:
Buna göre, TBMM üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden, o oturumdaki Başkanlık Divanının teklifi üzerine Meclis tarafından başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamıyor.
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen milletvekili, Meclisin kararı olmadıkça tutulamıyor, sorguya çekilemiyor, tutuklanamıyor ve yargılanamıyor.
Milletvekili hakkında, seçiminden önce veya sonra verilmiş bir ceza hükmünün yerine getirilmesi, üyelik sıfatının sona ermesine bırakılıyor, üyelik süresince de zamanaşımı işlemiyor. Tekrar seçilen milletvekili hakkında soruşturma ve kovuşturma, Meclisin yeniden dokunulmazlığını kaldırmasına bağlı oluyor. TBMM'deki siyasi parti gruplarınca yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamıyor ve karar alınamıyor.
Milletvekilliğinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, bu husustaki kesin mahkeme kararının Genel Kurula bildirilmesiyle oluyor.
