Bir kişinin emekli olabilmesi için yaş, çalışma süresi ve prim sayısı şartlarını sağlaması gerek. Bu üç şartın sağlanabilmesi için sigorta girişinin bulunması ve sigortalı olarak çalışmak şart. Ancak ne yazık ki emekli olabilmek için sahte sigorta girişi ve 'bir yerden sigortalı' gösterilme yöntemlerine gidildiği görülüyor. SGK fiilen çalışmayan ancak sigortası ödenen kişileri tespit ettiğinde primleri iptal ediyor.
10 YAŞINDA İNŞAATTA İŞÇİ!
Akşam'dan Okan Güray Bülbül'ün haberine göre özellikle 2008'de sosyal güvenlik sisteminde önemli değişiklikler yapılmadan önce emeklilik yaşının yükseleceği öngörüldüğü için pek çok kişinin akrabasının, çoluğunun, çocuğunun sigorta girişinin yapıldığını gördük. Bu dönemde 10-15 yaşında gençlerin inşaatlarda sigortalı gösterildiği tespit edildi. 18 yaşın altında kişilerin çalıştırılamayacağı iş yerlerinden yapılan bu işlemler SGK tarafından tespit edildiğinde sigorta girişleri iptal ediliyor. Dolayısıyla SGK hukuksuzluğu tespit ettiğinde sigorta girişini de iptal etme hakkına sahip.
SGK GÜN SAYILARINI İPTAL EDİYOR
Sigorta girişi olsun diye bir yerden sigorta girişi yapılanlar dışında bir de, prim ödeme gün sayısı dolsun diye 'bir yerden sigortalı gösterilen' kişiler var. Çalıştıkları süre emekli olmalarına yetmediği için bir şekilde sigortalı gösterilerek prim ödeme gün sayısını doldurmayı ve yaş gelince emekli olmayı istiyorlar. Ancak fiilen çalışmadığı halde bir iş yerinden sigortalı gösterilen kişileri SGK tespit ederse bu kişilerin prim günlerini iptal ediyor. Dolayısıyla sahte sigortalılığa başvuran kişinin hem ödediği primler boşa gidiyor, hem de prim günleri yanıyor.
HAMİLE KADINLARA DA VAR
Sahte sigortalılığın son dönemde en çok görülen durumlarından birisi, hamile kadınların sigortalı gösterilmesi. Hamile olduğunu öğrenen kadınlar, bir yerden sigortalı gösteriliyorlar ve bu sayede SGK'dan geçici iş göremezlik ödeneği alma hakkına sahip oluyorlar ve özel hastanede doğum yaptıklarında SGK'dan tedavi masraflarının bir kısmını alabiliyorlar.
AYDA 200 TL'YE EMEKLİLİK VAAT EDEN DOLANDIRICILAR VAR
Sahte sigortalılığın pek çok türü var. Bir kişi çalışmadığı halde bir yerden sigortalı gösteriliyorsa buna sahte sigortalılık deniyor. Diğer yandan bazen dolandırıcılar özellikle emeklilik için prim günü yetmeyen kişilere ulaşarak ayda 150-200 TL'ye emeklilik vaat ederek bu kişileri kandırıyorlar. 200 TL ödeyerek sigortalı yapılacağı söylenen kişilerden alınan paralar dolandırıcılar tarafından devlete yatırılmadığı için, bu kişilerin ödedikleri paralar boşa gidiyor. Yani bir dolandırıcılık söz konusu.
TAZMİNAT DAVASI BİLE AÇAMAZ
Dolandırıcılar çoğu kez dolandırdıkları kişilerden aldıkları paraları SGK'ya hiç ödemeden ortadan kayboluyorlar. Bazen de sahte iş yerleri üzerinden birkaç ay prim ödüyorlar ve bu sayede dolandırdıkları kişilere 'Bak senin primin yatıyor' diyebiliyorlar. Gerçekte olmayan iş yerlerinden yapılan bu sigorta ödemeleri de SGK tarafından tespit edildiğinde iptal ediliyor. Çoğu kez bu tip iş yerleri dilencilerin, çok fakir kişilerin adına tescil ettiriliyor. Bu sayede dolandırılan kişilerin ileride açabilecekleri tazminat davaları da boşa çıkıyor.
AYLIKLARI FAİZİYLE GERİ İSTER
SGK, sahte sigortalılığı tespit ederse ilk önce bunu iptal ediyor. Bu sürelere ilişkin ödenen primler de iptal ediliyor ve iade edilmiyor. Sahte sigortalılıkla emekli olan kişinin emekliliği iptal ediliyor. SGK ödenen emekli aylıklarını faiziyle geri istiyor. 'Sahte' dönemde ödenen ilaç ve tedavi masrafları da faiziyle geri isteniyor.
DENETİMLER SIKLAŞTIRILDI
Sahte sigortalılık ve bu şekilde yapılan dolandırıcılıklar son dönemde çok arttı. SGK bu konuda denetimlerini sıklaştırdı. Bir kişinin sigortalı olmasının ilk şartı, fiilen çalışmaktır. Fiilen çalışmayan bir kişi adına prim ödenmesi ve bu kişinin bu şekilde emekli olması mümkün değildir.