ANDY-AR araştırma şirketi seçmenlere 25. dönem milletvekili seçiminin ardından ortaya çıkan 4 partili Meclis'te, "Geçmişteki olaylar üzerinden hesaplaşma yapılsın mı, yoksa beyaz bir sayfa açılıp uzlaşma mı sağlansın?" diye sordu. Ankete katılanların yüzde 61.8'i, üçte ikiye yakını, ‘Meclis'te beyaz bir sayfa açılmalı' dedi. Üçte bir oranında, yüzde 33.1'lik dilimse ‘Hesaplaşma olmalı' yönünde fikir bildirdi. Ankete katılanların yüzde 5.1'iyse ‘Fikrinin olmadığını' dile getirdi.
DÖRT PARTİNİN SEÇMENİ ‘BEYAZ SAYFA'DA UZLAŞTI
Araştırma şirketi aynı soruyu Meclis'e temsilci gönderen 4 partinin seçmeni üzerinden de değerlendirdi. AK Parti, CHP, MHP ve HDP seçmeninin büyük bölümünün ‘uzlaşma'dan yana olduğu ortaya çıktı. AK Partili seçmenin yüzde 74.2'si, CHP'li seçmen yüzde 49.7'si, MHP'lilerin yüzde 58.9'u ve HDP'ye oy verenlerin yüzde 58.3'ü, ‘Beyaz sayfa açılmalı' yönünde cevap verdi. ‘Meclis'te hesaplaşma olsun' diyenlerde en yüksek oy oranı yüzde 47.4'le CHP'li seçmende oldu. MHP ve HDP seçmeninin ‘Hesaplaşma' yanıtıysa yüzde 39'a yakın çıktı. Meclis'te ‘Hesaplaşma' istemeyen en düşük oransa yüzde 18.9 ile AK Partili seçmen oldu.
7 Haziran genel seçiminin ardından ankete katılanlara seçim sonucu ve oy verdiği partinin yakaladığı oy oranı da soruldu. Sandığa giden seçmenin yüzde 65.2'si oy verdiği partinin beklentisinin altında oy aldığını söyledi. Sandıktan beklediği sonucun çıktığını söyleyenlerin oranıysa yüzde 24.7 oldu. Yüzde 7.3'lük kesimse partisinin sandıktan beklediği sonucun üzerinde oy aldığını belirtti. Bu soruya yüzde 2.8 oranında seçmen ‘Cevap yok' dedi.
Dört partiye oy veren ve ankete katılanlar arasında 7 Haziran genel seçim sonucunun beklentisinin altında çıktığını söyleyenlerde AK Partili seçmenin oranı yüzde 77.2'yle ilk sırada yer aldı. Onu yüzde 68.1 ile CHP, yüzde 63.6'yla MHP seçmeni izledi. ‘Sonuç beklentimin altında çıktı' diyen HDP'lilerse yüzde 19.4 oldu. ‘Beklentimin üzerinde oy aldı' başlığındaysa ilk sırayı yüzde 36.6'yla HDP'li seçmen aldı.
"Cumhurbaşkanı'nın yetkileri, koalisyonun şartlarından biri olmalı mı?" sorusunu yanıtlayan seçmenlerin partilere göre dağılımında, MHP'li seçmen yüzde 59.4'lük ‘Evet' yanıtıyla ilk sırada yer aldı. Onu, yüzde 58.5 ile CHP, yüzde 56.8'le de HDP izledi. Dördüncü sıradaysa yüzde 47.4 ile AK Partili seçmen yer aldı. Cuhmurbaşkanı'nın yetkilerinin koalisyon şartları arasında olmaması gerektiğini söyleyen AK Partili seçmenin oranıysa yüzde 44.6'yla ilk sırada yer aldı. AK Parti'yi, yüzde 39.2'yle HDP izledi. MHP'li seçmenin yanıtı yüzde 35.7 olurken, ‘Hayır' cevabı veren en düşük oy oranı yüzde 33.9 ile CHP'li seçmenden geldi.
CUMHURBAŞKANI'NIN YETKİLERİ KOALİSYONUN ŞARTI OLMALI: % 52.1 Araştırma şirketi anket yaptığı seçmenlere, "Size göre muhalefet partilerinin seçim öncesi ve sonrasında gündeminde tuttuğu, Cumhurbaşkanı'nın yetkileri, koalisyonun şartlarından biri olmalı mı?" diye sordu. Seçmenlerin yarıdan fazlası, yüzde 52.1'i, ‘Evet, koalisyonun şartlarından biri olmalı' cevabını verirken, ankete katılanların yüzde 39.7'si, ‘Hayır, olmamalı' dedi. Yüzde 8.2'yse, ‘Fikrim, cevabım yok' yorumunda bulundu.
Araştırmadan çıkan önemli bir sonuç da ‘Çözüm süreci'yle ilgili oldu. Ankete katılanların üçte ikisinden fazlası, yüzde 67'si ‘Çözüm süreci devam etmeli' yanıtını verdi. Sürecin sonlandırılmasını isteyenlerin oranı yüzde 23.4'te kalırken, ‘Fikrim, cevabım yok' diyenlerin yüzdesi 9.6 oldu.
HDP SEÇMENİ SÜRECİN DEVAMINDAN YANA: % 93.2 Aynı sorunun partilere göre dağılımında, ‘Çözüm süreci'nin devam etmesi yönünde en yüksek orana yüzde 93.2'yle HDP seçmeni ulaştı. HDP'yi, yüzde 75 ile AK Parti izlerken, CHP'li seçmenin yüzde 65.2'si, MHP'li seçmeninse yüzde 43.9'u ‘Süreç devam etmeli' cevabını verdi. Çözüm sürecinin sonlandırılmasını isteyen yanıtta en yüksek oy oranına yüzde 44.8 ile MHP'li seçmen ulaştı. İkinci sırada yüzde 21.1 ile CHP, üçüncü sırada yüzde 19.2'yle AK Parti, son sıradaysa yüzde 4.5 ile HDP'li seçmen yer aldı.
AK PARTİ SEÇMENİNİN % 57.2'Sİ ‘YÜCE DİVAN' İÇİN ‘EVET' DEDİ
Yüce Divan sorusunu yanıtlayan seçmenin partilere göre dağılımında AK Partili seçmenlerin yüzde 57.2'si ‘Yüce Divan' konusunun tekrar açılması gerektiğini belirtti. Bunu yüzde 77.2'yle MHP, yüzde 80.4'le CHP ve yüzde 83.4'le de HDP seçmeni izledi. 4 bakanla ilgili ‘Yüce Divan' sürecinin ‘açılmaması' gerektiğini söyleyen AK Partililerin oranı yüzde 31.5 olurken, en düşük yüzdeyi 7.9 ile CHP'li seçmen verdi. Yüce Divan konusunun açılmaması gerektiğini belirten HDP'lilerin oranı yüzde 11.4, MHP'lilerin oranıysa yüzde 13.4 oldu.
4 BAKAN İÇİN YÜCE DİVAN KONUSU AÇILMALI: % 69.1 Liderlerin seçim meydanlarında gündeme getirdiği, ‘4 bakanla ilgili Yüce Divan' sürecini de ANDY-AR seçmene sordu. Seçmene, "4 bakanın Yüce Divan'a gönderilmesi konusu sizce tekrar açılmalı mı açılmamalı mı?" sorusu yöneltildi. Ankete katılanların yüzde 69.1'lik oranı ‘Evet açılmalı' cevabını verirken ‘Hayır, açılmamalı' yanıtı verenlerin yüzdesi 18.4 oldu. Bu soruya ‘Fikrim, cevabım yok' diyenlerse yüzde 12.5'lik bir oranı buldu
"SEÇMEN YENİ SAYFA AÇILSIN MESAJI VERDİ"
ANDY-AR Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar "Türkiye'de son 2 yılda 3 seçime gidildi. Bu durum seçmende bir yıpranma doğurdu. Gezi protestolarıyla başlayan gergin ve kutuplaştırıcı ortamın yıpranmada payı oldu. Toplumda ‘bizlik' duygusunun kaybedildiği, göz ardı edildiği bir ortam doğdu. 17-25 Aralık sonrası bu, tamamen barizleşti. Seçmen sandıkta yeni bir sayfa açılması mesajını verdi. Ancak seçmen bu talepte bulunurken, 3 konuyu dışarıda bırakacak şekilde söylüyor bunu 4 bakanla ilgili Yüce Divan süreci, çözüm süreci ve Cumhurbaşkanı'nın Anayasal sınırları dışında artık seçmen dinginlik istiyor. Bunların dışında gerginlik olmasın istiyor.
ÇÖZÜME DESTEK: % 70'E YAKIN
Çözüm süreci seçmenler arasında da kırmızı çizgilerden. Seçim sürecinde AK Parti, milliyetçi seçmenlere dokunabilmek için süreçle örtüşmeyen bazı söylemler takındı. Parti olarak da MHP'nin en temel sorunu. Ancak yaptığımız araştırmalarda MHP seçmenlerinin yüzde 40'a yakınının sürecin devam etmesinden yana olduğu ortaya çıktı. Yani bir noktada MHP'nin siyasi olarak bu diretmesinin tabanda çok büyük bir karşılığı yok. Türkiye'de çözüm sürecinin devam etmesini isteyenlerin oranı yüzde 70'e yakın. Bu koalisyon görüşmelerinde de çok kritik bir nokta olarak partilerin karşısına çıkacak.
Yüce Divan meselesi seçmen için çok kritik. CHP, MHP ve HDP'nin kırmızı çizgilerinden. Bu üç parti için de olmazsa olmaz bir durum gibi ortada duruyor. Ancak 4 bakanla ilgili AK Parti seçmeninin de talebi büyük oranda aynı yönde.