Ülkemizde bulunan Suriyeliler ile ilgili çok farklı kesimlerden çok farklı görüşler dile getiriliyor. Kimileri onların varlığına pozitif bir açıdan bakarken kimileri de kendi argümanlarını geliştirerek negatif bir tavır sergiliyor.
Biz de bu satırlarda "herhangi bir tavır veya yoruma destek vermeksizin" resmi olarak ülkemizde bulunan Suriyelilerin yasal oturma hallerini ve hangi haklara hangi nedenlerle sahip olup olamadıklarına dair bilgiler paylaşacağız.
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün "Ülkemizde bulunan geçici koruma altındaki Suriyeliler Hakkında doğru bilinen yanlışlar" isimli bilgi notundan da yola çıkarak Türkiye'deki Suriyeliler ile ilgili sıkça karşılaştığımız sorular ve bunların karşılıkları şöyle:
Suriyeliler üniversitelere sınavsız giriyor mu?
Suriyeliler devlet memuru olamamaktadır.657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48'inci maddesi
gereğince, Türk vatandaşı olmayanlar devlet memuru olamamaktadır. Bu nedenle ülkemizde bulunan Suriyelilerin
devlet memuru olmaları mümkün değildir. Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen esaslar
kapsamında geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler yabancı öğrenci sınavına girerek ya da yatay geçiş
yaparak Türkiye'deki üniversitelerde öğrenim görebilmektedir.
Suriyelilere TOKİ'den ev veriliyor mu?
Toplu Konut İdaresi Başkanlığından (TOKİ) konut edinmenin ön koşulu Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaktır.
Dolayısıyla Suriyeliler TOKİ'den ev edinememektedir
Suriyeliler ülkemizde kayıtsız olarak mı bulunuyor?
Ülkemizde bulunan Suriyeliler; parmak izleri, fotoğrafları ve kimlik bilgileri ile İl Göç İdaresi
Müdürlükleri tarafından kayıt altına alınmakta ve kendilerine Geçici Koruma Kimlik Belgesi
düzenlenmektedir. Geçici Koruma Kimlik Belgesi olmayan hiçbir Suriyeli Türkiye'de hak ve hizmetlerden
faydalanamamaktadır.
Suriyelilere devlet tarafından maaş bağlanıyor mu?
Ülkemizdeki Suriyelilere devlet tarafından maaş bağlanmamakta
ve kira yardımı yapılmamaktadır. Ancak, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Sosyal Uyum
Yardımı Projesi kapsamında ihtiyaç sahibi yabancılara Kızılay Kart aracılığıyla kişi başı belli bir miktar
yardım yapılmaktadır. Devlet tarafından Suriyelilere özel ayni ve nakdi yardımlar yapılmamaktadır.
Suriyeliler istedikleri ilde ikamet edebilir mi?
Aslında Suriyeliler istedikleri ilde kalamamakta ve izinsiz seyahat edememektedir. Suriyeliler kayıt işlemi sonrası haklarında düzenlenen Geçici Koruma Kimlik Belgesi'nde belirtilen ilde ikamet etmekle yükümlüdür. Suriyeliler hak ve hizmetlere yalnızca kimlik belgesi üzerinde yer alan ilde erişebilmektedir. İkamet ilini değiştirmek isteyenler izin almak zorundadır. İkamet ilinden izinsiz ayrılarak seyahat edenlere idari yaptırım uygulanmaktadır
Suriyeliler devlet memuru olur mu?
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48'inci maddesi gereğince, Türk vatandaşı
olmayanlar devlet memuru olamamaktadır. Bu nedenle ülkemizde bulunan Suriyelilerin
devlet memuru olmaları mümkün değildir.
Suriyeliler oy kullanıyor mu?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası gereğince Türk vatandaşı olmayanlar seçimlerde oy kullanamamaktadır. Bu
nedenle ülkemizdeki Suriyelilerin oy kullanmaları mümkün değildir.
Suriyelilere kamu önceliği var mı?
Suriyeliler kamu hizmetlerinde öncelikli olmadığı gibi hizmet sunumunda kendilerine herhangi bir ayrımcılık da
yapılmamaktadır. Mevzuat gereği hiçbir yabancıya Türk vatandaşlarından daha fazla hak ve imkân sağlanamayacağı için kamu hizmetlerinin sunumunda Suriyelilere herhangi bir öncelik/ayrıcalık tanınmamaktadır
Suriyeliler vergi veriyor mu?
Suriyeli işyeri sahiplerinin vergi konusunda muafiyetleri veya ayrıcalığı bulunmamaktadır. Ayrıca, ilgili birimler tarafından gerekli denetimler yapılmaktadır.
Suriyelilere bayram izni nasıl veriliyor?
Aslında “Bayram İzni” ile ülkemizden ayrılan Suriyelilerin hepsi ülkemize geri dönmüyor. Suriye'de çatışmanın
bittiği bölgelerde kalan akrabaları ile görüşürken, terk etmek zorunda kaldıkları evleri, işyerleri ve topraklarının mevcut durumunu görerek Türkiye'ye geri dönmeme kararı da alıyorlar. Bayram izinleri; Suriyeliler için, ülkeleri ile bağlarını koparmamaları ve geri dönmeleri durumunda yeniden inşa edilmesi gereken şehirleri hakkında güncel bilgiye sahip olmaları anlamına gelmektedir. Bugüne kadar bayram iznine giden yaklaşık 150 bin Suriyeli geri dönmemiş ve Suriye'de kalmıştır