Bisiklet turizmi yeni yaygınlaşmaya başlayan bir turizm türüdür. Bütün dünyada hızla yayılan doğa turizmi anlayışına paralel olarak ülkemizde de bisiklet turları son yıllarda seyahat acenteleri tarafından doğal güzelliklere sahip kırsal alanlarda düzenlenmektedir. Ülkemizin pek çok yöresi, bisiklet turları yapmaya elverişli olup turizm bakanlığı tarafından belirlenen rotalarda, bisiklet turizmi çalışmaları yürütülmekte aynı zamanda çeşitli fonlarla desteklenmektedir.
Bisiklet turizmi, katılımcı kişiler ve yerel toplum için sosyal, çevresel ve ekonomik çıktılar sağlayan ve büyüyen bir niş turizm pazarıdır. Esasında bisiklet turizmi düşük maliyetli bir turizm türüdür. Günümüzde boş zaman, rekreasyon ve turizm amaçlı bisiklet kullanımı oldukça yaygındır
Turistik ve rekreatif hizmet sunan işletmelerde oluşan bu talebe yönelik ticari bisiklet turları yapmaya başlamıştır. Bu şekilde bir turistik pazara dönüşen bisiklet etkinliği, altyapı desteğinin sağlanması anlamında politik çevrelerce de önem kazanmıştır. Yerel yönetimler, ulusal ve uluslararası örgütler rota bilgileri geliştirerek ve bisiklet yolları inşa ederek bisiklet turizmini destekleyeme başlamışlardır.
Bir turizm ve rekreasyonel faaliyeti olarak ele alınan bisiklet etkinlikleri kendi içinde farklılaşmaktadır. Bisiklet turizmi uygulamalarını profesyonel ve amatör olmak üzere iki başlık altında ele alabiliriz.
Buna göre dağ bisikleti, yüksek düzeyde risk barındıran, fiziksel ve zihinsel zorlanmanın olduğu, teknik yeterlilik gerektiren ve uzak, alışılmadık arazilerde yapılan sert bir macera aktivitesidir.
Sakin bisiklet turizmi ise hobi amaçlı bisiklet kullanımı, doğada eğlence amaçlı yapılan turlar ya da küçük işletmelerce organize edilen ticari turlar şeklinde çeşitlendirilebilir.
Bisiklet etkinliklerini daha detaylı olarak bağımsız bisiklet turistleri, rekreasyonel bisikletçi, katılımcı etkinlikler, yarışmacı bisikletçi turist ve seyirci olarak pasif katılım olmak üzere beş bölümde ele alabiliriz.
Etkinliğin türüne paralel olarak bisiklet türleri ve gerekli ekipmanlar da karmaşıklaşmaktadır.
Bisiklet turizm pazarı, heterojen ve karmaşık yapısıyla bu işi bilen, bisikletçilerin taleplerini anlayan, bisiklet teknik donanım bilgisine sahip profesyonel destekle bu işe girilmesi gerekmektedir.
Bisiklet turizminden pay almayı hedefleyen işletmelere danışmanlık, ekspertiz, rota oluşturma, tur hazırlama, bisiklet rehberliği, bisiklet ekipman seçimi hizmeti ile birlikte sosyal medya desteği ve yurtiçi / yurtdışı bisikletçi portföyü sunmaktayız. Bisiklet Turizmi kapı önüne 10 tane bisiklet koymak olmadığı artık bilinmektedir.
Bisiklet Turizmi AB ülkelerine yılda 44 Milyar Avro kazandırıyor. Bisiklet Turizmi AB ülkelerinde 650 bin kişiye iş imkanı sağlıyor. İtalya'da bu rakam 22 bin kişi. Bisikletli Turist, her şey dahil paketleri ile tatil yapanlara göre yüzde 40 daha fazla para harcıyor.
Sosyal medya, gezi blogları, gezgin hikayeleri daha çok insanı keşfetmeye ve paylaşmaya davet ediyor. Günümüzde insanlar bireysel deneyimler, keşifler, farklı hisler peşinde. Sakin, huzurlu ama bir yandan da fiziksel olarak aktif olmak istiyor.
Bisiklet, bu beklentilere cevap veriyor ve çok uzaklara gitmeye gerek kalmadan şehir içinde arabayla yüzlerce kez geçtiği yoldan bisikletle geçmek bile tatile çıkmış hissi veriyor.
İster şehir içinde, ister turistik bölgelerde, ister doğa içinde bulunan Hoteller için doğru konsept yakalandığında bisiklet turizmi en az maliyetle çok kazandıran yatırımdır.
Bisiklet Turizmi işletmeleri kalkındırır, çevresel zararlar doğurmaz, trafik yoğunluğu getirmez, az bilinen ara sokakları, antik kentleri, doğal yaşam parklarının, orman yollarının, arkeolojik siteleri ve müzelerin ziyaret edilmesini ve tanınmasını sağlar, bireyler için sağlıklı yaşam alternatiflerini destekler.
Bisikletli Turist Kimdir?
Birinci grup Bisikletli Turist 40-55 yaş arasında, çiftler halinde veya küçük gruplarla 3-4 gece konaklayarak seyahat eden kişilerdir. İkinci en büyük grup ise 20- 29 yaş aralığındadır. Daha büyük bir grup ise bisiklet tur paketleri satın alarak organize turlara katılırlar. Bisikletli turist, diğer turistlere oranla daha çok para harcar.
Bisikletli Turist Ne İster?
1- GÜVENLİ YOLLAR Bisikletli Turist, otomobillerin kullandıkları yollardan ayrı bisiklet yolları veya trafiğin yoğun olmadığı alternatif yolları tercih eder. Günlük ve uzun turlar için güvenli, uygun ve çekici yolların olduğu rotalar ararlar. Dairesel rotaları tercih ederler.
2- SERVİS ve HİZMET Bisikletli Turist, kısa veya uzun turlarda rota üzerinde konaklama imkanı (bike hotel), sık sık acıkan karnını doyurmak ve susuzluğunu giderebilecek tesisler (bike cafe) ister. Bisiklet Dostu İşletmeleri tercih eder. Bisiklet dostu işletmeler, bisikletler için güvenli park yeri, bisiklet bakımı için ufak tefek aletler ve doyurucu porsiyonlarda yemek sunar. Uzaklardan gelen ve kendi bisikletini getiremeyen kişiler bisiklet kiralamak ister. Günübirlik veya uzun turlarda bölgeyi tanıyan ve teknik destek sağlayacak bisiklet rehberliği ister.
3- YETERLİ TEKNİK DONANIM Bisikletli Turist, bilinçli olarak ve önceden ayarlamış turları tercih ederek gereksiz risk almak istemez. Belirlenmiş rotalara uygun bisiklet ve ekipmanların bike otel veya bike kafelerden temin etmek ister. Kendi bisikletini taşımak istemez çünkü her arazi şartlarına göre bisiklet modeli ve bisiklet komponentlerinin değişiklik gösterdiğini bilir. Bisiklet turunu satın almadan önce hangi donanım ve hizmetlerin bulunduğunu önceden bilmek ister.
4-ULAŞIM ve ERİŞİM Metropollere rahat ve kolay giriş ve çıkışların olduğu yollar tercih ederler. Bisiklet Tur Rotası üzerinde bulunan yüksek zirveleri geçmek veya sağanak yağışa yakalandığı günler gibi sorunlara karşı araç desteği veya tren/otobüs alternafi ister.
5-REHBER VE HARİTA Bisikletli turist yanından geçtiği yerlerin ismini hikayesini bilmek ister. Bölgesel GPS haritası onun için önemlidir. Yolları bilen, bölge insanlarını tanıyan, teknik destek sağlayacak, zorlu durumlara karşı bilgi ve tecrübeye sahip bisikletçi rehber ister.
6-TANITIM ve PAZARLAMA Bisiklet rotalarının deneyimli bisikletçiler ve bloggerlar tarafından deneyimlenip tavsiye edilmiş olması onlar için önemlidir. Bisiklet rotaları ağlarının aktörlerinden turizmci, otel ve kafelerden bisikletli tatil konusunda aralarındaki koordinasyonun iyi olmasını bekler. Bisiklet Rotalarının tanıtımı ve bu rotalar üzerindeki hizmet sağlayıcıların yardımsever olması önemlidir. Tatilden dönen turist, nerede nasıl tecrübeler yaşadığını kendi çevresine anlatır.
Bisikletli Turizmin Müşteri Özellikleri
Bisiklet Turizminde büyük Pazar payı taşıyan bisiklet sever kitlenin genel özelliklerinde büyük bir çoğunluğunun kurumsal firmalarda çalışan, yönetici düzeyinde, mimar, doktor, bankacı gibi meslek guruplarından olduğu ve ekonomik durumlarının iyi olduğu görülmektedir. Çoğunluğu sosyal medyadan bisiklet etkinliklerini takip etmekte, güvendikleri bisikletçi gezgin ve bloggerların tavsiyelerine göre yönlenmektedir. Gurup etkinliklerine katılımın açık alan rekreasyonunda baskın bir özellik olduğu görülmektedir. Saha gözlemlerine göre bu durumun nedeni, grup etkinliklerinin hazır planlar sunarak kolaylık sağlaması, bireyin mobilitesini artırması ve bireyde güvenlik hissi yaratmasıdır. Ayrıca örgütlülük durumu, iyi organize olmuş tecrübeye sahip olma durumu katılım için önemli etkendir.
Katılımcılar bisiklet etkinliklerini genelde yakın arkadaşlarıyla yapmaktadır. Katılımcılar etkinliklerini gerçekleştirirken bilinçli bir seçim yaparak bazen grup etkinliğine katılmakta bazen de yalnız etkinlik yaparak farklı deneyimler yaşamaktadır. Organize turlar, güvenilir bir yapı tarafından planlanan ve düzenlenen geniş katılımlı etkinliklere dönüşmektedir. Katılımcılar bu tarz etkinliklere katılmayı planlarken en çok tur arkadaşı ve turun gerçekleştiği bölge ve parkura ilişkin özellikleri ifade eden destinasyona dikkat etmektedir. Bisiklet etkinliklerinde organizatör konusu büyük öneme sahiptir.
Katılımcıların tümü iyi bir tur arkadaşının çeşitli açılardan kendine uyumlu olması gerektiğini, kişilik özellikleri bakımından uyum ve sürüş performansı açısından uyum şeklinde ayrıldığı görülmektedir.
Bisiklet Tur Planlaması yapılırken destinasyon seçimi, uyumlu tur arkadaşları kategorisi, doğru yol ve hava koşullarına göre ekipman ayarlanması gibi birçok etken bulunmaktadır. Katılımcıların destinasyonun seçimde en çok seçim faktörü “coğrafya” “iklim” ve “doğa” şeklindedir. Tarihi ve kültürel değerler de özellikle gidilen bölgedeki insanlarla kültürel “etkileşim” anlamında dile getirilen bir faktördür. Katılımcılar için tur bölgesinin “güvenlik” ve “alışveriş olanaklarının” olmasını tercih eder.
Bisiklet turizmi katılımcıları etkinlikleri sırasında efor sarfettikleri ve yoruldukları için tur sonrasında yeme – içme ve konaklamanın iyi olmasını tercih eder ve bu konuda iyi harcama yapmaktadırlar. Katılımcıların büyük kısmı aktif bir bisikletçiliğin yanında trekking, dağcılık, fotoğrafçılık, yoga, müzik, sanatsal faaliyetler gibi diğer aktivitelerle de ilgilenmektedir. Bike Otel ve Bike Kafelerin bisiklet turları yanında diğer aktivitelerine de potansiyel müşteri olmaktadırlar.
Bisiklet Turları katılımcıları “kendi vücutlarını kullanarak” ve “özgürlük” deneyimleriyle, bağımsız hissetmektedir. Bisiklet Turları katılımcının dile getirdiği “mutluluk” ifadesi Rekreasyonel Deneyimin psikolojik yanını açığa çıkarmaktadır. Bisiklet söz konusu olduğunda mutluluk, bisikleti kullanma eyleminden kaynaklı insan vücudunda hissedilen kimyasal bir durum olmaktadır. Bu durum bisiklet turizmine dahil olan Bike Hotellerin de yüzünü güldürüyor. Turizmcilerin en büyük sorunlarından olan mutsuz, memnuniyetsiz ve her şeyden şikayet eden müşteri kitlesinin dışında güler yüzlü, neşeli, hareketli, küçük sorunları dert etmeyen bir müşteri kitlesine sahip oluyorlar.
Bisiklet Turizmi katılımcıları için özel bir “bisikletçi kültürü” vardır. Bisikletin farklı sosyoekonomik sınıflardan insanların katıldığı etkinliklerle birleştirici özelliği olmaktadır. Hangi etnik kökenden, hangi dinden olursa olsun insanlar bir araya gelebiliyorlar. Bisiklet sanki bir üst kategori olarak görülüyor. Bisiklet Turizmine dahil olan işletmeler için artık Avrupa pazarı, Rus pazarı, Uzak Doğu pazarı gibi bir ayrım yaşanmıyor. Aynı etkinlikte Türk, Fransız, Alman, İtalyan, Rus, İranlı, Koreli, vs. bisikletçileri birarada görmek mümkün. Küçük gündem değişikliğiyle iptal edilen rezervasyonlar bisiklet turizmi için geçerli olmuyor. Bisiklet Turizmi, yükselen bir niş turizm pazarıdır. Bu pazara dahil olmak isteyen Turizm Acentaları, Hotel ve Kafeteryalar bisiklet etkinliklerinin özelliklerini dikkate alması önemlidir.
Bisiklet Turizmi Çeşitleri Nelerdir?
MTB yani dağ bisikleti ile doğada veya özel oluşturulmuş parkurlarda sürüş yapmaktan keyif alanlar için sunulan hizmetlerden yararlanan grup, bisiklet sporcularının oluşturduğu performans seven yol bisikleti kullanıcıları için sunulan hizmetlerden yararlanan grup ve tur bisikleti ile gezerek tatil yapanlar. Bisiklet turizminin %16'sını MTB Turizmi oluşturuyor. 23-45 yaş aralığında oluşan grup ortalama 3-5 gün konaklama yapıyor. Yol bisikleti ile bireysel veya grup halinde performans sürüşleri yapan, konaklama ve yemek için ciddi para harcayan sporcular bisiklet turizminin %32'lik dilimi oluşturuyor. Trafiğin yoğun olmadığı, normal araç yollarını tercih ediyorlar ve tırmanışı çok seviyorlar. İspanya'nın Mayorka adası yılda ortalama 160 bin bisikletli ağırlıyor ve 150 Milyon Avro kazanıyor. Bisiklet turizminin %52 dilimini tur bisikleti ile bisiklet rotalarını takip eden, bisiklet yollarını tercih eden ailecek, çocuklu veya arkadaş grubu ile gezenler oluşturuyor. Bisiklet Turizminde hizmet doğru şekilde sunulduğunda iyi bir pazara sahip olduğu görülmektedir ve Türkiye'nin sahip olduğu marka değerlerine son derece uygun ve geliştirilmeye açık potansiyel bir türdür.