Kadir Has Üniversitesi tarafından her yıl yapılan Türkiye Sosyal-Siyasal Eğilimler Araştırması-2015'in sonuçları düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Araştırmaya katılanlara "Sizce Türkiye bölünme tehlikesi altında mı?" sorusu da yöneltildi. Bu soruya deneklerin yüzde 54,2'si "Evet" cevabı verdi. 2014 yılında bu oran yüzde 46,2 olarak gerçekleşmişti.
Araştırma için 9-17 Aralık 2015 tarihleri arasında 26 kent merkezinde ikamet eden, 18 yaş ve üzeri bin kişiyle yüz yüze anket yapıldı. Anket sonuçlarına göre, kamuoyunun en büyük sorunu terör ve işsizlik çıkarken, başkanlık sistemine destek çıkmadı.
TERÖR VE İŞSİZLİKLE REKOR YÜKSELİŞ
Araştırma sonuçlarına göre vatandaş 2015 yılında Türkiye'nin önündeki en büyük sorun olarak terörü görüyor. 2014 yılında terör için "Türkiye'nin en büyük sorunu" diyenlerin oranı yüzde 13,9 iken, 2015 yılında bu oranın yüzde 39,3'e yükseldi. 2014'te yüzde 16,3 ile ikinci sırada gelen işsizlik ise sorunun oranı ise yüzde 33 oldu.
EKONOMİNİN GİDİŞATI İYİ DEĞİL
Araştırma sonuçlarına göre vatandaş ekonominin gidişatını iyi görmüyor. 2014 yılında "Son bir yılda ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?" sorusuna cevap verenlerin yüzde 45,3'ü "kötü" derken, 2015'te bu oran yüzde 53,2'ye çıktı. Ekonomik olarak iyi durumda olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 5,3'de kaldı. Bu oran 2014 yılındaki araştırmada yüzde 7,1 olarak gerçekleşmişti. Öte yandan ankete katılanların yüzde 67,4'ü Merkez Bankası'nın siyasetten bağımsız olması gerektiğini görüşünü bildirdi.
PKK ANKETİ: TÜRKİYE BÖLÜNEBİLİR
Anketin terörle mücadele bölümü sonuçlarına göre halkın terör için çözüm önerisinde ise dengelenme gözleniyor. 2014'te vatandaşa göre terör sorunu için en etkin yolun askeri önlemler olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 39,2 olmuştu. 2015 yılı araştırma sonuçlarına göre ise bu oran yüzde 31,6'ya geriledi. Siyasi yöntemlerde ise oran değişmeyerek yüzde 30,9'da kaldı. Kültürel politikalar ve ekonomik önlemler seçeneklerinin ise önceki yıllara göre daha fazla öne çıkmaya başladığı gözlendi.
Hükümetin PKK ile mücadele performansının da sorgulandığı araştırmada katılımcıların yüzde 45,8'inin hükümeti PKK ile mücadele konusunda başarısız bulduğu söyledi.
Öte yandan araştırma sonuçlarına göre halkın Türkiye'yi bölünme tehlikesi altında algılama durumunun da yükseldiği gözlendi. Buna göre "Sizce Türkiye bölünme tehlikesi altında mı?" sorusuna deneklerin yüzde 54,2'si "Evet" cevabı verdi. 2014 yılında bu oran yüzde 46,2 olarak gerçekleşmişti. Bu sonucun siyasi parti, bölgeler ve etnik kökene göre dağılımında ise, Türkiye'nin bölünme tehdidi altında olduğunun, Türkiye'nin yaklaşık olarak tamamında ortak algı olduğu gözlendi.
IŞİD TEHDİDİ GERİLEDİ
IŞİD'in halk tarafından terör örgütü olarak algılanması ve Türkiye için tehdit olarak görülmesinin de gerilediği gözlendi. Buna göre vatandaş 2014 yılında yüzde 93,2 oranında IŞİD'e terör örgütü derken, bu yıl bu oran yüzde 86,4 olarak gerçekleşti. IŞİD'in Türkiye için tehdit oluşturduğu algısı ise 2014 yılındaki yüzde 82,3'lük orandan yüzde 78'e geriledi. Vatandaş yüzde 54,1 ile IŞİD'e karşı doğrudan yoğun hava saldırılarının düzenlenmesi gerektiğini belirtirken, Diyarbakır, Suruç ve Ankara'da yaşanan patlamaların da tek başına IŞİD tarafından gerçekleştirdiği görüşünde. Bu yöndeki soruya deneklerin yüzde 45,1'i "Tek başına IŞİD yaptı" derken, yüzde 50,2 ise "Bu olayların sorumlusu IŞİD'dir" dedi.
Araştırmaya göre halkın Kürt sorunu konusunda hükümetin icraatlarını başarılı bulma oranında da yükseliş gözlendi. Geçen yıl bu oran yüzde 25 olarak gerçekleşirken bu yıl yüzde 29,9 oldu. Hükümetin Kürt sorununa yaklaşımını başarısız bulanların oranında ise düşüş gözlendi. Geçen yıl bu oran yüzde 47,7 olurken bu yıl yüzde 40'a geriledi. Bu yaklaşımı başarılı bulanlar yüzde 19,1 oranla "Çözüm süreci nedeniyle başarılı buluyorum." derken, başarısız bulanların neden olarak öne sürdüğü olgunun ise yüzde 36,8 ile "yıllardır terörün bitmemesi" olduğu görüldü.
HDP KÜRTLERİ TEMSİL EDİYOR MU, KÜRTLER BAĞIMSIZLIK MI İSTİYOR?
HDP ve PKK'nın Kürt halkını temsil edip etmediği sorusuna ise ankete katılan deneklerden yüzde 32,2'si HDP'nin Kürt halkını temsil ettiği cevabını verirken, temsil etmediğini düşünenlerin oranı ise yüzde 35,3 olarak gerçekleşti.
Vatandaş'ın PKK'nın Kürtleri temsiliyeti konusunda tavrı ise şöyle:
Ankete katılanlardan yüzde 19,9'u PKK'nın Kürt halkını temsil ettiğini söylerken, yüzde 52'si ise temsil etmediğini ifade etti. Öte yandan anadilde eğitime evet diyenlerin oranı yüzde 52,8 olarak gerçekleşirken, Kürtler ile Türkleri birbirine bağlayan ana unsur yüzde 47 ile "Müslümanlık" olarak belirtildi. Çözüm sürecinin yeniden başlamasını isteyenlerin oranı ise yüzde 53 olarak gerçekleşti.
Ankete katılan deneklerin yüzde 64,6'sının üniter devletten yana olduğu gözlenirken, Kürtlerin istediği yönetim şeklinin ise yüzde 32,6 ile "Bağımsız Kürt devleti" olduğunun düşünüldüğü görüldü.
BEŞTEPE'YE VE BAŞKANLIĞA DESTEK YOK
Cumhurbaşkanlığı makamının Çankaya Köşkü'nden Beştepe'deki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ne taşınmasının onaylanıp onaylanmadığına yönelik soruya, ankete katılanların yüzde 44'ü "onaylamıyorum" cevabını verdi.
Cumhurbaşkanının tarafsızlığı konusunda ise vatandaşın yüzde 75,4'ü cumhurbaşkanlığı makamının tarafsız olması gerektiği görüşünü ortaya koydu.
Ankette yer alan "Ülkenin yönetim tarzının nasıl olması gerektiğini düşünüyorsunuz?" sorusuna ise halkın yüzde 68,9'unun "parlamenter demokrasi" cevabını verdiği gözlendi. Başkanlık sistemine olan destek ise, geçen yıla göre 10 puanlık artışa rağmen yüzde 22,1'de kaldı. Halkın başkanlık sistemini istememesinin nedeni ise yüzde 32,2 ile "kutuplaşmayı artırır" düşüncesi olarak öne çıktı. Bu düşünceyi yüzde 27,1 ile "tek adamlığa yol açar" görüşü izledi.
EN TEHLİKELİ ÜLKE RUSYA
2011'den bu yana araştırmada Türkiye için en büyük tehlike oluşturan ülke İsrail çıkarken bu yıl Rusya Federasyonu yüzde 64,7 ile en tehlikeli ülke çıktı. ABD, Suriye ve İsrail ülkelerinin tehdit oluşturma oranları 2015 yılında düştü.
HÜKÜMETİN SURİYE POLİTİKASI BAŞARISIZ
Hükümetin Suriye konusunda izlediği politikayı kesinlikle başarılı ve başarılı bulanların toplam oranı yüzde 29,5 iken başarısız ve kesinlikle başarısız bulanların oranı yüzde 50,3 oldu. Halkın görüşü yüzde 46,5 ile yine "tarafsız kalmak, herhangi bir müdahalede bulunmamak" oldu.
Araştırmada, Türkiye'nin mültecilere karşı izlemesi gereken politika sorgulandığında, halkın yüzde 56'sı mülteci alımına son verilmesi gerektiğini söyledi.
Halkın yüzde 78,5'i sınırları korumak amacı ile Türkiye'nin Suriye'de bir Rus uçağını düşürmesini desteklediklerini belirtti.