Türkiye dört mevsim sebze ve meyvenin yenebildiği önemli iklim kuşaklarından birine sahip.Kendine has türlerin anavatanı olan Anadolu'nun bereketli topraklarında herhangibir coğrafyada kolay kolay yetişmeyen öyle meyveler var ki ülkemizde bunları görebilmemiz mümkün.Sadece Filipinler'de, Meksika'da, Hindistan'da veya Afrika ülkelerinde görebileceğinizi sandığınız bazı meyveleri Türkiye'de yiyebileceğiniz hiç aklınıza gelir miydi?
İşte Türkiye'nin tropik meyvelerinden en önemlileri ve bu meyveler hakkında bazı temel bilgiler:
Muzun bölgesel yaygınlığı artıyor
Muz üretiminde önde gelen illerden Mersin'de üretim Anamur, Aydıncık ve Bozyazı, Antalya'da ise Alanya ve Gazipaşa ilçelerinde gerçekleştirilirken, son yıllarda Antalya'nın Manavgat, Serik, Kumluca ve Finike ilçeleri, Mersin'in Erdemli, Silifke, Tarsus ve Akdeniz ilçelerinde de muz üretiminde artış yaşandı. Hatay'da Arsuz, Dörtyol, Erzin ve Kumlu, Adana'da Karataş, Yüreğir, İmamoğlu, Ceyhan ve Yumurtalık ilçelerinde muz yetiştiriciliğinde gelişmeler kaydedildi.
Meksika'dan gelen avokadonun rekolte artışı
Meksika kökenli avokado 1970'li yıllardan beri ülkemizde yetiştirildiği gibi bazı yörelerde Amerikan armudu ismiyle tanınıyor. Çiğ tüketildiği gibi yemeklerde ve salatalarda da kullanılıyor.Tropikal meyvelerden avokadonun Türkiye'de üretimi son 5 yılda 3 katına çıkarak 18 bin tona ulaşırken, ihracatı 17 katına yükseldi. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye'de avokado üretimi son 5 yılda sürekli artmış durumda.
Kamkat'ın tohumu Uzakdoğu'dan
Uzakdoğu, Güney Amerika ve Güney Hindistan'da yetiştirilen meyve ülkemizde en iyi Rize'de ürün vermektedir. Kabuklarını soymadan yiyebilir, reçelini yapabilir, keklerinize ilave ediliyor.Kumkuat(kamkat) ülkemizde son yıllarda bilinmeye başlayan ve narenciye ailesine üye olan bir küçük bir meyvedir. Güneydoğu Çin'de konuşulan Kantonca dilinde “altın portakal” anlamına gelmekte.Latince ismi Citrus japonica olan bu meyve portakal, mandalina, limon gibi narenciye ailesinin diğer üyelerinin yetişemediği serin iklimlerde yetişmesiyle öne çıkıyor.
Kizi nasıl Rizeli oldu?
Güney ve Doğu Asya'dan dünyaya yayılmıştır. Ülkemizde ise Rize başta olmak üzere Karadeniz sahil şeridinde, Akdeniz'de denizden 200 metre yüksek nemli bölgelerde, Marmara ve Ege'de yetiştiriliyor.Çin'in 1900'lü yılların başlarında Yangtze Vadisi'nde yaşayan yabancılar tarafından keşfedilen tarihine kıyasla Türkiye'deki sadece 33 yıl kadar kısa bir geçmişe sahip olmasına rağmen topraklarımıza üreticiyi ve araştırmacıyı şaşırtacak biçimde uyum sağlayan kivi; fındık yetiştiriciliği kadar uğraştırıcı olmaması nedeniyle günümüzde birçok çiftçi tarafından tercih ediliyor.
Akdeniz mangonun vatanı oldu
Akdeniz'de özellikle Manavgat'ta mango yetiştiriciliği yapılsa da iklimsel şartlarımızla uyum sağlamakta zorlanan bir meyvedir. Anavatanı Hindistan olan mango Pakistan, Filipinler ve Bangladeş'in milli meyvesi.Ana vatanı Hindistan olan mango, yapılan adaptasyon çalışmalarının ardından Gazipaşa ilçesinin iklimine uyum sağladı. Seralarda ve bahçelerde yetiştirilen mango, kolay bakımı ve yüksek getirisiyle ön plana çıkıyor.Özellikle turistlerin en çok tercih ettiği tropikal meyveler arasında ilk sırada yer alan mangonun tanesi 60 liraya kadar alıcı buluyor. Avrupa pazarı için de önem arz eden mangonun üretim alanı da her geçen gün artıyor.
Çin Greyfurdu "Pomelo" bahçe ürünü oldu
Antalya'da yetişen ve Çin greyfurtu olarak da bilinen pomelo, dünyada Güney Asya'da, Amerika'da bilhassa Kaliforniya'da yetiştirilmekte.Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü , 'Çin greyfurdu' olarak da adlandırılan, olgunlaştığında her biri 2 kiloya yakın ağırlığa ulaşan bu meyveyi yetiştiriyor. Antalya'da meyve, sebze, tıbbi ve aromatik bitkiler ile endemik türlerin geliştirilmesi, yerli ıslahın üretilmesi alanında yüzlerce çeşit üretime sahip BATEM'in bahçesinde meyve veren 'pomelo', C vitamini deposu.
"Ekmek Ağacı" ekmek kapısı oldu
Bir-iki kilo ağırlığındaki meyveleri besin deposudur ve fırında pişirilerek de yenebilir. Ekmek ağacı dünyada en çok Hindistan, Antiller ve Malezya'da, ülkemizde ise Akdeniz bölgesinde yetiştirilir. Bitkinin meyveleri ananasa benzetilir. Meyvelerinin ağırlıkları 1-2 kg. Oldukça besleyici ve doyurucu. Meyveleri fırında pişirilerek tüketilebilir. Her yerde bulunmayan ekmek ağacının yetişmesi için çeşitli koşulların sağlanması gerek.
Ananas Güney Afrika ve Filipinler'den yurda girdi
Güney Amerika, Hindistan ve Filipinler'de yetişen ananas ülkemizde Adana, Antalya, Mersin'de yetiştirilmektedir.Ananasın yetiştiği yerin merkezi Brezilya'nın güneşli yaylalarıdır. Oradan egzotik meyve dünya çapında yolculuğa başladı. 16. yüzyılda Portekizli denizciler ananası Hindistan ve Afrika'ya getirdi. 17. yüzyılda Avrupa da onunla karşılaştı. Avrupa iklim koşuları ananasın açık havada yetişmesine ve büyümesine izin vermiyor. Bu nedenle de buralarda seralarda yetiştiriliyor.Bugün dünyanın dört bir yanında ananas tedarik eden başlıca büyük tarlalar Brezilya, Filipin adaları, Tayland ve Tayvan.
