Gece yarısı etkisini gösteren ani soğuk hava dalgası, Türkiye genelinde tarımsal üretimi sekteye uğrattı. Konya, Karaman, Aksaray, Kayseri, Bursa, Afyonkarahisar, Sakarya, Niğde, Elazığ, Manisa, Sivas, Çorum, Tunceli ve Kahramanmaraş başta olmak üzere çok sayıda ilden don kaynaklı afet haberleri ulaştı.
Vatandaşlar sabah tarlalarına gittiklerinde üzüm bağlarının donduğunu, kayısı ağaçlarının yandığını, seralarda ekili domates ve biber fidelerinin tamamen zarar gördüğünü ifade etti. Çiftçilerin sosyal medya hesaplarından paylaştığı görüntüler felaketin boyutunu gözler önüne serdi.
Tarım alanlarında meydana gelen zarar henüz net olarak hesaplanmamış olsa da, sektör temsilcileri milyarlarca dolarlık kayıptan söz ediyor. Özellikle ihracata yönelik ürünlerde meydana gelen hasarın ekonomik yansımalarının uzun süreceği ifade ediliyor.
Bölge üreticileri, zirai don nedeniyle kaybettikleri ürünlerin yerine yeni ekim yapmalarının artık mümkün olmadığını, sezonu kaybettiklerini vurguluyor.
“ÇİFTÇİNİN YANINDA OLMALIYIZ”
TOBB Başkanı, felaket sonrası yaptığı açıklamada yaşananları şu sözlerle değerlendirdi:
“Ticaret Borsası Başkanlarımız ve üreticilerimizden gelen şikayetler büyük bir zirai don olayı ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Üretimin devamlılığı için üreticilerimizin desteklenmesi ve zor durumda olan çiftçilerimizin yanında olmamız gerekiyor” dedi.
Bu çağrıyla birlikte kamuoyunda afet kapsamı tartışmaları yeniden gündeme gelirken, çiftçilerin devlet desteğine duyduğu ihtiyaç da arttı.
En büyük zararın Malatya kayısı bahçeleri, Manisa üzüm bağları, Konya pancar tarlaları ve çeşitli illerdeki sebze seraları olduğu belirtildi. Özellikle geçimini tamamen tarımdan sağlayan küçük üreticiler, bu felaketle mağduriyetin eşiğine geldi.
Tarlalarda ürünlerin yanması, ağaçların çiçek ve meyve tutmaması, bazı bölgelerde yeniden üretim yapmanın imkânsız hâle gelmesine neden oldu.
Olayın ardından sosyal medyada paylaşılan görüntüler büyük yankı uyandırdı. #ZiraiDon #ÇiftçiYalnızDeğil #TarımFelaketi ve #ÜreticiDestekBekliyor gibi etiketlerle binlerce kullanıcı yaşananlara tepki gösterdi. Don felaketinin en çok etkilediği illerden yapılan paylaşımlar, durumun ciddiyetini gözler önüne serdi.
Felaketin ardından Tarım ve Orman Bakanlığı'nın sahaya ekipler gönderdiği ve zarar tespit çalışmalarına başlandığı öğrenildi. Ancak üreticiler, zararlarının belgelenmesi ve destek sürecinin hızla başlaması gerektiğini belirtti.
Bazı üreticiler bu tür doğal afetlere karşı tarım sigortası yaptırmamış durumda ve bu durum, yaşanan krizi daha da derinleştiriyor.
KIRSALDA TARIMDAN KOPUŞ RİSKİ
Uzmanlar, benzer afetlerin tekrar etmesi hâlinde özellikle genç çiftçilerin tarımdan kopabileceğini ve kırsal göçün hızlanabileceğini belirtiyor. Geçimlik tarım yapan aileler açısından bu don olayı, sadece bir mevsimlik kayıp değil, uzun vadeli bir tehdit olarak görülüyor.
Zirai donun bazı bölgelerde bitki köklerine kadar inmesi, sadece bu yıl değil, gelecek sezon da ürün alınamaması riskini gündeme getirdi. Üreticiler, “Topraklarımız buz tuttu, birkaç yıl boyunca aynı kaliteyi yakalamamız mümkün değil” diyerek kaygılarını dile getirdi.
Özellikle Manisa üzümü, Malatya kayısısı ve İç Anadolu pancarı gibi hem iç piyasada hem ihracatta önemli yeri olan ürünlerin zarar görmesi, ülke ekonomisinde de etki yaratabilir. İhracatçı birliklerinin konuyla ilgili değerlendirme raporu hazırladığı öğrenildi.
Çiftçiler, doğal afet kapsamında vergi ertelemesi, kredi yapılandırması, doğrudan nakit desteği ve fide yardımı gibi taleplerini yetkililere iletti. Felaketin ardından hükümetin açıklayacağı tarımsal destek paketi merakla bekleniyor.
